บันทึกครั้งที่ 1
วันจันทร์ ที่ 29 สิงหาคม พ.ศ. 2559
ความรู้ที่ได้รับ
- เพลงภาษาอังกฤษ
- ความหมายของความคิดสร้างสรรค์
- คุณค่าของความคิดสร้างสรรค์
- องค์ประกอบของความคิดสร้างสรรค์
- บรรยากาศที่ส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์
- ลักษณะของเด็กที่มีความคิดสร้างสรรค์
- กิจกรรมที่ส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์
เพลงภาษาอังกฤษ
เกม จุด 9 จุด
ความหมายของความคิดสร้างสรรค์
- Jellen and Urban : ความคิดสร้างสรรค์เป็นการคิดอย่างอิสระในเชิงนวัตกรรม จินตนาการ
- De Bono :ความสามารถในการคิดนอกกรอบเพื่อนำมาใช้แก้ปัญหา
- อุษณีย์ โพธิสุข : กระบวนการทางปัญญาระดับสูงที่ใช้กระบวนการทางความคิดหลายๆ อย่างมารวมกัน เพื่อสร้างสรรค์สิ่งใหม่หรือแก้ปัญหาที่มีอยู่ให้ดีขึ้น และต้องมีอิสรภาพทางความคิด
คุณค่าของความคิดสร้างสรรค์
- คุณค่าต่อสังคม
- คุณค่าต่อตนเอง
- ทำให้เกิดความสนุกสนาน เพลิดเพลิน
- ช่วยลดความเครียดทางอารมณ์
- มีความภูมิใจและเชื่อมั่นในตนเอง
- นำมาซึ่งความเป็นผู้นำ
- ตะหนักถึงคุณค่าของตนเอง
- ช่วยส่งเสริมสุนทรียภาพ
- สร้างนิสัยในการทำงานที่ดี
- พัฒนากล้ามเนื้อ
- เปิดโอกาสให้เด็กได้ค้นคว้า ได้ทดลอง ได้ประสบความสำเร็จ
Guilford ได้แบ่งองค์ประกอบของความคิดสร้างสรรค์เป็น 4 ด้าน
1. ความคิดคล่องแคล่ว (Fluency)
- ด้านถ้อยคำ (Word Fluency)
- ด้านการเชื่อมโยงความสัมพันธ์ (Association Fluency)
- ด้านการแสดงออก (Expressional Fluency)
- ด้านการคิด (Ideation Fluency)
2. ความคิดริเริ่ม (Originality)
- ความคิดแปลกใหม่และแตกต่างไปจากความคิดธรรมดา หรือแตกต่างจากบุคคลอื่น
3. ความคิดยืดหยุ่น (Flexibility)
- ความคิดยืดหยุ่นที่เกิดขึ้นทันที (Spontaneous Flexibility)
- ความคิดยืดหยุ่นทางการดัดแปลง (Adapture Flexibility)
4. ความคิดละเอียดลออ (Elaboration)
- ความคิดที่เกี่ยวกับรายละเอียดที่ใช้ในการตกแต่ง
- เพื่อทำให้ความคิดริเริ่มนั้นสมบูรณ์ยิ่งขึ้น
- พัฒนาการทางความคิดสร้างสรรค์
Torrance ได้แบ่งออกเป็น 3 ระยะ
- แรกเกิด-2 ปี:มีจินตนาการ สำรวจสิ่งแวดล้อมรอบตัว
- 2-4 ปี:ตื่นตัวกับสิ่งใหม่ ใช้จินตนาการกับการเล่น ยึดตัวเองเป็นศูนย์กลาง ช่วงความสนใจสั้น
- 4-6 ปี:สนุกกับการวางแผน การเล่น การทำงาน ชอบเล่นสมมติเชื่อมโยงสิ่งต่างๆได้ แต่จะเข้าใจเหตุและผลได้ไม่ดีนัก
ลำดับขั้นของพัฒนาการทางความคิดสร้างสรรค์
Torrance ได้แบ่งเป็น 5 ขั้น
- ขั้นที่ 1 แสดงออกอย่างอิสระทางความคิด ไม่คำนึงถึงคุณภาพ
- ขั้นที่ 2 งานที่ผลิตต้องอาศัยทักษะบางอย่าง
- ขั้นที่ 3 ประดิษฐ์สิ่งใหม่ๆโดยไม่ซ้ำใคร
- ขั้นที่ 4 ปรับปรุงขั้นที่ 3
- ขั้นที่ 5 คิดสิ่งที่เป็นนามธรรมขั้นสูงสุด คิดหลักการใหม่ๆ
ประโยชน์ของความคิดสร้างสรรค์
- ก่อให้เกิดสิ่งแปลกใหม่
- อำนวยประโยชน์สุขให้แก่บุคคล
- ช่วยให้เข้าใจปัญหาและแก้ปัญหาได้ดี
- ช่วยให้บุคคลประสบความสำเร็จ
- ช่วยให้ปรับตัวได้ดี
ความคิดสร้างสรรค์ไม่สามารถบังคับให้เกิดขึ้นได้ แต่สามารถส่งเสริมให้เกิดขึ้นได้
แนวคิดทฤษฎีทางความคิดสร้างสรรค์
แนวคิดและทฤษฎีโครงสร้างทางปัญญาของ Guilford
อธิบายความสามารถของสมองมนุษย์เป็นแบบจำลอง 3 มิติมิติที่ 1 เนื้อหา (ข้อมูลหรือสิ่งเร้าที่เป็นสื่อในการคิด)
- ภาพ
- สัญลักษณ์
- ภาษา
- พฤติกรรม
มิติที่ 2 วิธีคิด (กระบวนการทำงานของสมอง)
- การรู้และเข้าใจ
- การจำ
- การคิดแบบอเนกนัย
มิติที่ 3 ผลของการคิด (การตอบสนองต่อข้อมูลหรือสิ่งเร้า)
- หน่วย
- จำพวก
- ความสัมพันธ์
ทฤษฎี Constructivism
- เด็กเรียนรู้เอง
- เด็กคิดเอง
- ครูกับเด็กเรียนรู้ไปด้วยกัน
- สร้างองค์ความรู้ใหม่ด้วยตนเอง
ทฤษฎีของ Torrance
- ความคิดสร้างสรรค์เป็นกระบวนการของความรู้สึกต่อปัญหา
- รวบรวมความคิดตั้งเป็นสมมติฐาน
- และเผยแพร่ผลที่ได้จากการทดสอบ
ขั้นที่ 1 การพบความจริง
ขั้นที่ 2 การค้นพบปัญหา
ขั้นที่ 3 การตั้งสมมติฐาน
ขั้นที่ 4 การค้นพบคำตอบ
ขั้นที่ 5 ยอมรับผล
บรรยากาศที่ส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์
- เด็กรู้สึกปลอดภัย
- ให้เด็กได้ลองเล่นคนเดียว
- ได้สำรวจ ค้นคว้า และสร้างสรรค์ด้วยตนเอง
- ขจัดอุปสรรค
- ไม่มีการแข่งขัน
- ให้ความสนใจเด็ก
ลักษณะของเด็กที่มีความคิดสร้างสรรค์
- มีไหวพริบ
- กล้าแสดงออก
- อยากรู้อยากเห็น
- ช่างสังเกต
- มีอารมณ์ขัน
- มีสมาธิ
- รักอิสระ
- มั่นใจในตนเอง
- อารมณ์อ่อนไหวง่าย
- ไม่ชอบการบังคับ
- ชอบเหม่อลอย
- ซาบซึ้งกับสุนทรียภาพ
- มีความวิจิตรพิสดาร
- ชอบสร้างแล้วรื้อ รื้อแล้วสร้างใหม่
- ใช้เหตุผลในการแก้ปัญหา
กิจกรรมที่ส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์
Torrance ได้กล่าวถึงลักษณะของกิจกรรมที่ส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์ไว้ 3 ลักษณะ
- ลักษณะที่ 1 ความไม่สมบูรณ์ การเปิดกว้าง (Incompleteness, Openness)
- ลักษณะที่ 2 การสร้างบางอย่างขึ้นมา และนำมาใช้ให้เกิดประโยชน์ (Producing Something and Using It)
- ลักษณะที่ 3 การใช้คำถามของเด็ก (Using Pupil Question)
1. คำถามที่ส่งเสริมความคิดคล่องแคล่ว (คิดให้ได้มากที่สุด)
2. คำถามที่ส่งเสริมความคิดริเริ่ม (คิดหรือทำสิ่งที่ไม่เคยมีใครคิดหรือทำมาก่อน)
3. คำถามที่ส่งเสริมความคิดยืดหยุ่น(ได้คำตอบที่หลากหลาย)
4. คำถามที่ส่งเสริมความคิดละเอียดลออ(คิดให้เห็นรายละเอียดปลีกย่อยต่างๆ)
แนวทางการส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์ของ Torrance
- ส่งเสริมให้เด็กถาม
- เอาใจใส่ความคิดของเด็ก
- ยอมรับคำถามของเด็ก
- ชี้แนะให้เด็กหาคำตอบด้วยตนเอง
- แสดงให้เด็กเห็นว่าความคิดของเด็กมีคุณค่า
- เปิดโอกาสให้เด็กได้เรียนรู้อยู่เสมอ
- ค่อยเป็นค่อยไปิต
- ยกย่องชมเชย
- ไม่มีการวัดผล
การตั้งคำถาม 5W1H
- Who ใคร
- What อะไร
- Where ที่ไหน
- When เมื่อไหร่
- Why ทำไม
- How อย่างไร
ผลงานศิลปะจากบทเพลง
1.แนะนำอุปกรณ์
2.แจกอุปกรณ์
กระดาษ
สีเทียนคนละ 1 แท่ง
3.สาธิตวิธีการทำ
ฟังเพลง และลากเส้นไปตามจังหวะเพลง
วาดรูปทับเส้นตามจินตนาการ
ผลงานของเพื่อน ๆ
การนำไปประยุกต์ใช้
- การสอนศิลปะในห้องเรียน
- การจัดเป็นกิจกรรมศิลปะสำหรับเด็กปฐมวัย
- นำขั้นตอนการสอนศิลปะสร้างสรรไปใช้จริงกับการสอนได้
ประเมินผล
ตนเอง : สนใจและร่วมกิจกรรมอย่างสนุกสนาน
เพื่อน : เพื่อนมีความตั้งใจขณะทำกิจกรรมกันอย่างสนุกสนานตลอดคาบ
อาจารย์ : มีกิจกรรมอย่างต่อเนื่อสลับกับการเล่นเกมผ่อนคลายเรียนแล้วสนุกมาก
